Hành vi giết người là một hành vi cực kỳ nguy hiểm cho xã hội, hiện nay xu hướng thực hiện các hành vi phạm tội này ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Vậy theo quy định pháp luật Việt Nam đối với người dưới 16 tuổi giết người có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không? Và 16 tuổi giết người có bị tử hình không? Hãy cùng phòng tư vấn luật hình sự của Luật Rong Ba tìm hiểu nhé.
Tội giết người là gì?
Hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của người khác một cách trái pháp luật. Hành vi tước đoạt tính mạng người khác được hiểu là hành vi có khả năng gây ra cái chết cho con người, chấm dứt sự sống của họ. Hậu quả của hành vi trái luật này là hậu quả chết người. Được quy định tại Điều 123 BLHS năm 2015,
Hành vi trái pháp luật phải là nguyên nhân gây ra hậu quả chết người, tức là có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả. Thực tiễn xét xử không phải bao giờ cũng dễ dàng xác định mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả chết người.
Vì vậy, khi xác định mối quan hệ nhân qủa giữa hành vi và hậu quả phải xuất phát từ quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả với những đặc điểm sau:
Hành vi là nguyên nhân gây ra chết người phải là hành vi xảy ra trước hậu quả về mặt thời gian. Ví dụ: sau khi bị bắn, nạn nhân chết. Tuy nhiên không phải bất cứ hành vi nào xảy ra trước hậu quả chết người đều là nguyên nhân mà chỉ những hành vi có mối quan hệ nội tại, tất yếu với hậu quả thì mới là nguyên nhân.
Mối quan hệ nội tại tất yếu đó thể hiện ở chỗ: khi cái chết của nạn nhân có cơ sở ngay trong hành vi cả người phạm tội ; hành vi của người phạm tội đã mang trong nó mầm mống sinh ra hậu quả chết người; hành vi của người phạm tội trong những điều kiện nhất định phải dẫn đến hậu quả chết người chứ không thể khác được.
Ví dụ: một người dùng súng bắn vào đầu của người khác, tất yếu sẽ dẫn đến cái chết cho người này. Nếu một hành vi đã mang trong đó mầm mống dẫn đến cái chết cho nạn nhân, nhưng hành vi đó lại được thực hiện trong hoàn cảnh không có những điều kiện cần thiết để hậu quả chết người xảy ra và thực tế hậu quả đó chưa xảy ra, thì người có hành vi vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người nhưng ở giai đoạn phạm tội chưa đạt. Ví dụ: A có ý định bắn vào đầu B nhằm tước đoạt tính mạng của B, nhưng đạn không trúng đầu của B mà chỉ trúng tay nên B không chết.
Hậu quả chết người có trường hợp không phải do một nguyên nhân gây ra mà do nhiều nguyên nhân cùng gây ra, thì cần phải phân biệt nguyên nhân nào là nguyên nhân chủ yếu, nguyên nhân nào là thứ yếu. nguyên nhân chủ yếu là nguyên nhân mà nếu không có nó thì hậu quả không xuất hiện, nó quyết định những đặc trưng tất yếu chung của hậu quả ấy, còn nguyên nhân thứ yếu là nguyên nhân chỉ quyết định những đặc điểm nhất thời cá biệt không ổn định của hậu quả; khi nó tác dụng vào kết quả thì chỉ có tính chất hạn chế và phục tùng nguyên nhân chủ yếu.
Ví dụ: có nhiều người cùng đánh một người, người bị đánh chết là do đòn tập thể, nhưng trong đó có hành vi của một người là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến cái chết cho nạn nhân, còn hành vi của những người khác chỉ là nguyên nhân thứ yếu. Dù là chủ yếu hay thứ yếu thì tất cả những người có hành vi đều phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, nhưng mức độ có khác nhau.
Tội giết người được quy định thế nào trong điều 123 BLHS năm 2015?
“ Điều 123. Tội giết người
Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình
a) Giết 02 người trở lên;
b) Giết người dưới 16 tuổi;
c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;
d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
đ) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
e) Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
k) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;
l) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;
m) Thuê giết người hoặc giết người thuê;
n) Có tính chất côn đồ;
o) Có tổ chức;
p) Tái phạm nguy hiểm;
q) Vì động cơ đê hèn.
Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.”
Người dưới 16 tuổi giết người có phải chịu trách nhiệm hình sự?
Căn cứ điều 12 bộ luật hình sự 2015 quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự của người phạm tội. Người phải chịu trách nhiệm là những người từ đủ 16 tuổi trở lên và người từ đủ 14 tuổi nhưng dưới 16 tuổi đối với các tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.
“Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.”
Như vậy đối với những người dưới 16 tuổi phạm tội giết người nếu đủ 14 tuổi trở lên sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Còn đối với người dưới 16 tuổi mà chưa đủ 14 tuổi thực hiện hành vi giết người sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Quy định của pháp luật về tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Căn cứ điều 9 bộ luật hình sự 2015 quy định cụ thể về các loại tội phạm như sau:
Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;
Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù;
Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù;
Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Hình thức xử lý với người dưới 16 tuổi giết người nhưng không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Đối với hành vi giết người của người dưới 16 tuổi thì chỉ có đối tượng là người dưới 14 tuổi sẽ không phải chịu truy cứu trách nhiệm hình sự. Đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người và không được áp dụng các quy định về miễn giảm trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 2 điều 91 bộ luật này.
Hình thức xử lý đối với người dưới 14 tuổi thực hiện hành vi giết người như sau:
Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại BLHS thì áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý quy định tại BLHS thì áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Trường hợp người dưới 12 tuổi phạm tội hoặc người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi phạm tội nghiêm trọng/ít nghiêm trọng thì hiện nay không thể xử lý hình sự cũng như áp dụng các biện pháp xử lý hành chính mà chỉ có thể giáo dục, uốn nắn tại gia đình để trẻ em nhận ra những hành vi sai trái của mình.
Hình phạt đối với người dưới 16 tuổi giết người phải chịu trách nhiệm hình sự.
Căn cứ điều 123 bộ luật hình sự 2015 tội phạm giết người sẽ phải chịu những hình phạt sau:
Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Giết 02 người trở lên;
b) Giết người dưới 16 tuổi;
c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;
…………..
Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Đối với người dưới 16 tuổi bị truy cứu về hành vi giết người sẽ bị xử lý như sau.
Mức phạt tù đối với người dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự được quy định tại điều 101 bộ luật hình sự :
Khi thực hiện các hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 điều 123 bộ luật hình sự thì mức phạt tù tối đa đối với người dưới 16 tuổi là 12 năm tù.
Khi thực hiện các hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 điều 123 bộ luật hình sự thì mức phạt tù tối đa với người phạm tội dưới 16 tuổi là không quá một phần hai mức phạt tù khoản này quy định.
Câu hỏi thường gặp.
Người dưới 16 tuổi giết người có bị xử phạt tù chung thân? Và 16 tuổi giết người có bị tử hình không?
Căn cứ khoản 5 điều 91 bộ luật hình sự 2015 thì người dưới 16 tuổi không phải chịu hình phạt trung thân hoặc tử hình. Như vậy để trả lời cho câu hỏi người 16 tuổi giết người có bị tử hình không? Thì câu trả lời là không áp dụng hình phạt tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
Người dưới 16 tuổi giết người bị phạt từ thì có bị coi là có án tích không?
Căn cứ điều 107 bộ hình sự 2015 thì đối với người dưới 16 tuổi khi bị kết án thì không bị coi là có án tích.
Người dưới 16 bị xử lý hình sự về tội giết người được chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ khi nào?
Căn cứ điều 100 bộ luật hình sự 2015 người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi có thể được chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ khi phạm tội rất nghiêm trọng.
Người dưới 16 tuổi khi bị tuyên án phạt tù có bị áp dụng thêm các hình phạt bổ sung?
Căn cứ khoản 6 điều 91 bộ luật hình sự 2015 người dưới 16 tuổi khi chấp hành hình phạt tù sẽ không bị áp dụng các hình phạt bổ sung.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Luật Rong Ba về 16 tuổi giết người có bị tử hình không. Nếu như bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình tìm hiểu về 16 tuổi giết người có bị tử hình không và những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ Luật Rong Ba để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi chuyên tư vấn các thủ tục pháp lý trọn gói, chất lượng, uy tín mà quý khách đang tìm kiếm.
